ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ
Η Οικονομία δημιουργείται από την συμπεριφορά των ανθρώπων.
Ο χώρος, ο χρόνος και ο τρόπος που λειτουργεί η οικονομία δημιουργεί ένα σύστημα που ονομάζουμε αγορά. Η αγορά δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή. Είναι ένα σύστημα, δηλαδή ένα εργαλείο, το οποίο ο άνθρωπος χρησιμοποιεί καλά ή κακά.
Οι οικονομολόγοι μελετούν τις οικονομικές συμπεριφορές των ανθρώπων και συχνά αποτυγχάνουν στις θεωρίες ή τις προβλέψεις τους, διότι η συμπεριφορά των ανθρώπων επηρεάζεται από πολλά γεγονότα, τα οποία καθιστούν πολλές φορές απρόβλεπτη τη συμπεριφορά τους.
Η πραγματική, λοιπόν, οικονομία πρέπει να κτίζεται βασισμένη στις εμπειρίες, στις συνήθειές, στον κοινωνικό τρόπο διαβίωσης, στην τεχνογνωσία και στα οράματα της καθημερινής δράσης των πολιτών. Μια τέτοια οικονομία που αναδύεται από την ίδια την κοινωνία έχει ως βασική αρχή την ΗΘΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΕΙΑ. Μόνο τότε μπορούμε με βεβαιότητα να μιλάμε για πραγματική και διαρκή οικονομική ανάπτυξη όλης της κοινωνίας έστω και με ρυθμούς πιο ήπιους, αλλά με σταθερότητα σε βάθος χρόνου.
ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΑΥΤΩΝ
ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΜΕΣΑ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ.
Ενδεικτικά λοιπόν αναφέρουμε ότι :
1) Οι ιδιοκτήτες χρημάτων επιβάλλεται να αποφασίζουν για την χρησιμοποίηση των χρημάτων τους. Έτσι οι ιδιοκτήτες χρημάτων ως καταθέτες σε ταμιευτήρια των τραπεζών, πρέπει να συναποφασίζουν αναλογικά με τους μετόχους κάθε τράπεζας για τις δραστηριότητες της τράπεζας.
2) Αυτοί που καταθέτουν εισφορές από την εργασία τους και μόνο, για να έχουν μια σύνταξη, πρέπει να καταθέτουν τις εισφορές τους έντοκες σε δεσμευμένο λογαριασμό σε μία τράπεζα, εγγυημένο από το Κράτος, και το κεφάλαιο που θα συσσωρεύεται μπορούν να το παίρνουν, όταν σταματήσουν οριστικά να εργάζονται, σε μηνιαίες αναλήψεις υπολογισμένες με κριτήριο ότι θα ζήσουν για εκατό χρόνια ( όσο είναι το απώτερο προσδόκιμο της ζωής).
Είναι στην επιλογή τους να σταματήσουν τον εργασιακό τους βίο όταν αυτοί επιθυμούν, υπολογίζοντας ο καθένας για τον εαυτό του πότε τον συμφέρει να σταματήσει οριστικά να εργάζεται και να αρχίσει να παίρνει σύνταξη. Το υπόλοιπο στους καταθετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς συντάξεων, λόγω θανάτου, μεταφέρεται σε κοινό ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ για να συμπληρώσουν τις συντάξεις όσων έχουν ανάγκη κάλυψης και στον οποίο κοινό κοινωνικό λογαριασμό καταθέτει και το Κράτος όσα και όταν χρειαστεί. Τους τόκους των εισφορών που έχουν κατατεθεί, δικαιούνται τα παιδιά των συνταξιούχων για τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή αν δεν έχουν παιδιά σε αυτούς που οι ίδιοι θα σπουδάζουν.
3) Η αξία πώλησης ενός αγαθού πρέπει να βασίζεται στο κόστος παραγωγής του. Ο πολίτης που αποκτά ένα αγαθό πρέπει να γνωρίζει το κόστος παραγωγής κάθε προϊόντος και αυτό πρέπει να αναγράφεται ευκρινώς και υποχρεωτικά πάνω στο προϊόν. Μόνο τότε ο αγοραστής ( ο καινούριος ιδιοκτήτης του προϊόντος) θα γνωρίζει και θα αξιολογεί το κάθε προϊόν, αλλά παράλληλα όμως θα ξεσκεπάζονται και οι θεμιτές ή οι αθέμιτες επιβαρύνσεις, τις οποίες επικαρπούται κάθε ενδιάμεσος.
4) Οι ιδιοκτήτες γης έχουν δικαιώματα και κάτω από την ιδιοκτησία τους ( υπέδαφος) και πάνω από αυτό ( στην ατμόσφαιρα) στον βαθμό που μπορούν μόνοι τους ή μαζί με τους συνορεύοντες να αξιοποιήσουν το υπέδαφος ή τον εναέριο χώρο τους. Το Κράτος έχει υποχρέωση να τους ενημερώνει για τη σύνθεση του υπεδάφους και τυχόν χρήση του εναέριου χώρου ( μέχρι ενός λογικού ύψους) από τρίτα άτομα. Εάν η ιδιοκτησία πωληθεί σε αξία στην οποία δεν συμπεριληφθεί η αξία του υπεδάφους ( ως άγνωστη) ο ιδιοκτήτης- πωλητής έχει ανάλογα δικαιώματα στην εκμετάλλευση του υπεδάφους.
Όλες οι παραπάνω Συνταγματικές δεσμεύσεις στηρίζονται στην ηθική πειθαρχεία της οικονομίας για την δημιουργία μιας πραγματικής και παντοτινής λαϊκής ανάπτυξης. Σε επόμενα άρθρα θα δούμε πώς η βούληση του λαού θα βρει τον δρόμο της μεγάλης αλλαγής, με ειρηνικό τρόπο, στην συνδιαχείριση του πλούτου.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ : ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ
Ερώτηση:
Η ιδιοκτησία επιβάλλεται να είναι άμεσα συνδεδεμένη και συνυπεύθυνη με την διαχείριση των ιδιόκτητων αγαθών της. Ανεξάρτητα της ιδιότητας του διαχειριστή, οι πράξεις αυτού, ως εξουσιοδοτημένου ή εκλεγμένου από τους φορείς της ιδιοκτησίας, με την εντολή να αναλάβει την διαχείριση των αγαθών, σημαίνει ότι εάν υπάρχει ζημία εκ της διαχείρισης, διά την ζημία επιβαρύνεται και η ιδιοκτησία. Αυτό ισχύει και για τα κοινωνικά ή κρατικά αγαθά ( περιουσίες, μετοχές, ομόλογα κλπ) όπου για τα αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα ευθύνονται οι διαχειριστές ( εκλεγμένοι ή όχι) και οι ιδιοκτήτες ( Κράτη- Περιφέρειες- Δήμοι- Λαός).
Το ίδιο ισχύει και για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Με τα παραπάνω συμπεραίνεται η ευθύνη και η σοβαρότητα της διαχείρισης για την οποία οι ιδιοκτήτες, όχι μόνο πρέπει να είναι προσεκτικοί, αλλά και να ελέγχουν την διαχείριση και να συμμετέχουν στις διαχειριστικές πράξεις.
Ερωτώ λοιπόν, οι άνθρωποι που είναι ιδιοκτήτες χρημάτων, τα οποία αποταμιεύουν σε μία Τράπεζα, πώς μπορούν να ελέγχουν και να συνδιαχειρίζονται τα μικρά ή μεγάλα κεφάλαιά τους που έχουν εις το ταμιευτήριο μιας Τράπεζας;
Απάντηση: Οι καταθέσεις μιας Τράπεζας αντιπροσωπεύουν ένα ποσοστό σε σχέση με τις εισφορές που έχουν εισφέρει οι μέτοχοι της Τράπεζας. Εις το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας αυτής πρέπει να αντιπροσωπεύονται ανάλογα και οι εκπρόσωποι αυτοί των καταθετών, όχι μόνο να συναποφασίζουν με τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου της Τράπεζας, αλλά είναι υποχρεωτικό να γνωρίζουν και να ενημερώνονται οι ίδιοι και μέσω αυτών όλοι οι καταθέτες της Τράπεζας.
Η εκλογή των αντιπροσώπων των καταθετών γίνεται με προσωπικό κωδικό και κάθε ψήφος αντιπροσωπεύει μία καθορισμένη αξία χρημάτων που έχει κατατεθεί. Οι καταθέτες ψηφίζουν για τα συμβούλια των τραπεζών τους, ανά Περιφέρεια την πρωτοβάθμια επιτροπή αντιπροσώπευσης και τα μέλη της ψηφίζουν δευτεροβάθμια μέλη, τα οποία συμμετέχουν περιοδικά στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας, και τα οποία αποζημιώνονται για την απασχόλησή τους. Το ίδιο ισχύει και για τις Τράπεζες που έχουν υποκαταστήματα σε άλλες χώρες, συμμετέχοντας οι καταθέτες τους.
Με την εκπροσώπηση αυτή ενισχύεται ο κοινωνικός προσανατολισμός των Τραπεζών και αίρεται κάθε αυθαιρεσία.
Ερώτηση: Ο κοινωνικός αυτός προσανατολισμός των Τραπεζών μήπως είναι εις βάρος της ανάπτυξης, μέσω μεγάλων χρηματοδοτήσεων;
Απάντηση: Οι καταθέτες θεωρούνται, κυρίως για μεγάλα ποσά καταθέσεων, επενδυτές και ακολουθούν την οικονομική πορεία και την μοίρα της Τράπεζας στην οποία εμπιστεύτηκαν τα χρήματά τους. Πρέπει λοιπόν να συνδιαχειρίζονται αυτά και να επιδιώκουν πέραν των τόκων, να έχουν κέρδη η Τράπεζα και οι ίδιοι. Θα ήταν επομένως θετικοί σε μία σοβαρή και σίγουρη επένδυση και θα την υποστήριζαν, ενώ θα ήταν αρνητικοί σε επικίνδυνους δανεισμούς ή άλλες επενδύσεις. Έτσι το Τραπεζικό Σύστημα θα γινόταν πιο σταθερό.
Ερώτηση: Οι μικροκαταθέτες θα μπορούν να ανταποκριθούν και να έχουν άποψη για την εκπροσώπησή τους;
Απάντηση: Για τον κάθε άνθρωπο, το κάθε ποσόν που καταθέτει είναι σοβαρό για την οικονομική κατάστασή του. Θα πρέπει λοιπόν να βλέπει σοβαρά και να ασχολείται με την αντιπροσώπευσή του. Εάν για λόγουςυποκειμενικούς δεν μπορεί να το κάνει αυτό , θα μπορεί να εξουσιοδοτεί ένα τοπικό αντιπρόσωπό του, σε επίπεδο Αντιπεριφέρειας.
Ερώτηση: Το απόρρητο των Τραπεζών καταργείται με αυτήν την λειτουργία;
Απάντηση: Όχι, διότι κάθε καταθέτης έχει ένα προσωπικό κωδικό με τον οποίο ψηφίζει άμεσα ή με αντιπρόσωπό του μυστικά. Θα πρέπει να τονίσουμε, ότι κάθε καταθέτης επιβάλλεται να ενημερώνεται για τις Διοικητικές Πράξεις και Προθέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, αλλά και για κάθε δραστηριότητα των εκπροσώπων των καταθετών. Η ενημέρωση μπορεί να γίνεται μέσω του ίντερνετ, με αναρτήσεις στα υποκαταστήματα των Τραπεζών και τέλος με προσωπικές περιοδικές επιστολές.
Ερώτηση: Οι καταθέτες ως ιδιοκτήτες των χρημάτων τους λαμβάνουν, όπως περιγράφεται, μέρος στην διαχείριση αυτών. Αυτό σημαίνει ότι, εάν δεν τους αρέσουν οι πράξεις της Διοίκησης της Τράπεζας, μπορούν να καταθέσουν τα χρήματά τους σε μια άλλη Τράπεζα, οπότε οι καταθέτες γίνονται σεβαστοί πελάτες, τους οποίους θα επιθυμεί κάθε Τράπεζα να έχει προσφέροντας τους, όχι μόνο καλύτερο επιτόκιο, αλλά και μεγαλύτερη σιγουριά, για να μη χαθούν τα χρήματα των καταθέσεων. Είναι όμως μόνο τα χρήματα των καταθέσεων που ανήκουν στους καταθέτες; Γιατί μιλάμε μόνο για Τράπεζες.
Απάντηση: Δεν είναι μόνο για τις Τράπεζες. Ο κανόνας που θέλει τον ιδιοκτήτη να είναι συνυπεύθυνος και συνδειαχειριστής στα δικά του χρήματα ή άλλα αγαθά ισχύει για κάθε δραστηριότητα. Ενδεικτικά θα πούμε και θα αναλύσουμε σε άλλη συζήτηση, που θα προκύψει, μερικά παραδείγματα όπως:
α ) Οι εισφορές για σύνταξη ανήκουν στους εργαζόμενους και πρέπει να συνδειαχειρίζονται.
β ) Η αξία των αγαθών που αποκτά ένας πολίτης πρέπει να είναι αναλυτικά αναγραφόμενη πάνω στο προϊόν για να γνωρίζει ο αγοραστής και ιδιοκτήτης του κάθε αγαθού πόση είναι η εργοστασιακή αξία του αγαθού, οι φόροι κλπ, για να μπορεί να αξιολογεί την τελική τιμή σε σχέση με την εργοστασιακή τιμή που εκφράζει την πραγματική αξία των αγαθών.
Στις παραπάνω καινοτόμες προτάσεις υπάρχει μια αυτονόητη ηθική στην οποία πρέπει να πειθαρχούν όλοι. Η ανταλλαγή και άλλων απόψεων στο σημαντικό αυτό θέμα θα δώσει την ευκαιρία για ένα καινούριο διάλογο.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ : ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
ΜΕΡΟΣ Α
Ερώτηση: Δεν κρύβω την ανησυχία, η οποία μου φέρνει φόβο, να ξεκινήσω μια συζήτηση για την οικονομία και τον τρόπο που λειτουργεί αυτή στη κοινωνία.
Γνωρίζω ότι κάθε άνθρωπος συμπεριφέρεται σύμφωνα με τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα αισθήματα που τον κατέχουν. Ακόμα, δεν είμαι σίγουρος ότι μπορεί να υπάρξουν κανόνες συμπεριφοράς και προβλέψεις για την οικονομική δραστηριότητα κάθε ανθρώπου και βάσει αυτού, όλης της κοινωνίας. Αναγνωρίζω βέβαια την προσπάθεια όλων των μελετητών να θεσπίσουν κανόνες ( όπως η προσφορά και η ζήτηση) και βάσει αυτών να προβλέψουν συμπεριφορές, οι οποίες όμως είναι εξαρτημένες από τον τρόπο συμπεριφοράς των ανθρώπων , άρα και τα αποτελέσματα θα είναι πάντα σχετικά και εξαρτημένα. Οι κανόνες λοιπόν αυτοί φοβάμαι ότι κτίζουν ένα οικονομικό σύστημα τεχνικό, το οποίο επιβάλλεται και δεν εκφράζει την κοινωνική φυσιολογική συμπεριφορά.
Απάντηση: Με φέρνεις σε δύσκολη θέση και βέβαια αναγνωρίζω τον προβληματισμό σου, ο οποίος και αληθινός είναι και εκφράζει την οικονομική πρακτική συμπεριφορά των ανθρώπων. Ο φόβος σου όμως γεννιέται από την διαπίστωσή σου ότι η συμπεριφορά των ανθρώπων, ειδικά στα οικονομικά, δημιουργείται από την ελεύθερη προσπάθεια του κάθε ανθρώπου να ικανοποιήσει τις επιθυμίες και τις ανάγκες του ή τα αισθήματά του χωρίς αυτά ποτέ να εκπληρώνονται, γιατί πάντα γεννιούνται νέες επιθυμίες, νέες ανάγκες στις οποίες προσαρμόζονται και τα αισθήματα. Θα ήταν λοιπόν καλύτερο να βάλει κάποιος σοφός ένα όριο στις επιθυμίες και τις ανάγκες; Ή θα ήταν καλύτερο κάποιες ειδικές επιτροπές να καθορίζουν τα όρια και τα πλαίσια μέσα στα οποία θα δραστηριοποιείται κάθε άνθρωπος;
Επιτρέψτε μου λοιπόν, να απαντήσω δηλώνοντας ότι ο άνωθεν σχεδιασμός της δράσης, ειδικά στο οικονομικό, ενός ανθρώπου καταπιέζει την φύση του, την δημιουργικότητα και την παραγωγικότητά του και η καταπίεση αυτή φέρνει την παραίτηση και την άρνηση του κάθε ανθρώπου και την υποταγή του τελικά σε ένα κεντρικό σχεδιασμό, ο οποίος και δίκαιος να είναι καταστρέφει την δημιουργική φύση του ανθρώπου.
Ερώτηση: Δηλαδή εννοείτε κάθε άνθρωπος πρέπει να ακολουθήσει ελεύθερα ένα δρόμο χωρίς τέλος, δηλαδή μια πορεία συνεχούς προσπάθειας για να ικανοποιεί κάθε φορά νέες επιθυμίες, νέες ανάγκες και νέα συναισθήματα και πάντα να ανησυχεί και πάντα να αγωνίζεται κερδίζοντας μαζί με κάποιο πλούτο, το άγχος, την ανασφάλεια και συνήθως την μελαγχολία, την ζηλοφθονία και πολλές φορές τη δυστυχία? Τελικά ενδιαφερόμαστε για τον άνθρωπο ή τις κατακτήσεις του;
Απάντηση: Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι όλα τα παραπάνω που αναφέρατε είναι ένα μέρος της ζωής του κάθε ανθρώπου. Και θα μου επιτρέψεις να σου απαντήσω με την παρακάτω τοποθέτησή μου.
Βρισκόμαστε λοιπόν στη καρδιά του προβληματισμού μας. Τι κοινωνία ανθρώπων, όσον αφορά την οικονομία, θα θέλαμε; Αφού λάβαμε υπόψη ότι η λειτουργία ενός οικονομικού συστήματος έχει σχέση και με το πολιτικό σύστημα μπορώ να τοποθετηθώ ως εξής:
Πρώτον, υπάρχει μια κοινωνία που μπορεί να βασίζεται στην δημιουργία πολύ ισχυρών οικονομικών φορέων, οι οποίοι χαλιναγωγούν τις οικονομικές δραστηριότητες των ανθρώπων με την δύναμη του πλούτου, της νέας τεχνολογίας και της πολιτικής συμπαράστασης. Οι οικονομικοί αυτοί φορείς δεν είναι εγγυημένα πάντα οι καλύτεροι διαχειριστές και πολλές φορές είναι τυχαίοι, όπως οι κληρονόμοι κλπ, ιδιοκτήτες του πλούτου.
Δεύτερον, μπορεί να υπάρχει μια κοινωνία στην οποία οι εκπρόσωποί της σχεδιάζουν, σύμφωνα με τις γνώσεις τους, τις ευκαιρίες και την αντίληψή τους, τις οικονομικές δραστηριότητες των ανθρώπων μιας κοινωνίας και πάλι στο σύστημα αυτό οι άνθρωποι κατευθύνονται συνήθως σε αχαρτογράφητα νερά, γιατί οι εκπρόσωποι αυτοί, συνήθως, δεν έχουν βιώσει την λειτουργία της πραγματικής οικονομίας και οι κατευθύνσεις που δίνουν έχουν μια θετική σκέψη, αλλά αβέβαιη πρακτική, ειδικά στο μέλλον. Και εδώ η ανθρώπινη δημιουργικότητα υποκύπτει στην σκοπιμότητα.
Τρίτον, μπορεί να υπάρχει μια κοινωνία της οποίας η οικονομική δραστηριότητα να στηρίζεται στην εμπειρία, την τεχνογνωσία και τις προτάσεις των ίδιων των ανθρώπων, τις οποίες προτάσεις οι πολιτικοί εκπρόσωποι θεσμικά λαμβάνουν υπόψη και αιτιολογημένα αποφασίζουν. Στη κοινωνία αυτή αναγνωρίζεται η κοινή άποψη των οικονομικών φορέων κάθε οικονομικού κλάδου και η υλοποίησή της, με όποιες βελτιώσεις προσθέσουν οι πολιτικοί εκπρόσωποι, αναδεικνύοντας τις κοινές επιθυμίες, τις κοινές ικανότητες και την ίδια την ελεύθερη έκφραση της φύσης του ανθρώπου, η οποία φέρνει όρεξη για δουλειά, ανεβάζει την παραγωγικότητα και η ευημερία και ο πλούτος διαχέονται στην κοινωνία χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν μεγάλοι και μικροί οικονομικοί παράγοντες. Στην κοινωνία αυτή είναι απαραίτητη και η ανάλογη παιδεία.
Ερώτηση: Και οι άνθρωποι στην κοινωνία, όπου στηρίζεται η οικονομία σε αυτούς, δεν θα έχουν τα ίδια κριτήρια στις προτάσεις τους, αυτό δηλαδή της ικανοποίησης των επιθυμιών, των αναγκών και των αισθημάτων τους;
Απάντηση: Ναι οπωσδήποτε θα το έχουν αλλά θα πρέπει να ενσωματώσουμε και ένα άλλο κριτήριο πολύ σοβαρό. Αυτό της ηθικής πειθαρχίας. Της ηθικής που πηγάζει μέσα από την κοινωνία. Της ηθικής που στηρίζεται στην διαφάνεια, την λεπτομερή πληροφόρηση, την αρετή της διαχείρισης, την συμμετοχή στη διαχείριση και την εμπιστοσύνη. Το Σύνταγμα, οι Θεσμοί και οι Νόμοι θα γίνουν αναπτυξιακοί μόνο αν εξυπηρετούν τις παραπάνω αρχές και όλα αυτά ξεκινούν από την προσαρμογή της παιδείας και της οικονομικής επιστήμης σε αυτά.
ΜΕΡΟΣ Β
Ερώτηση: Σε ευχαριστώ για την συγκινητική και ευχάριστη απάντηση, αλλά εγώ είμαι ένας καλός και απλός άνθρωπος που το μόνο που θέλω είναι τα βασικά μιας ευπρεπούς ζωής, όπως αυτή διαμορφώνεται στους αιώνες, και θα προτιμούσα να υπάρχουν κάποιοι άλλοι ικανοί, δραστήριοι, νευρώδεις και κινητικοί στο σώμα και το μυαλό να δημιουργούν ανάπτυξη, ανήσυχοι, αγχώδεις συνήθως, και εγώ να απολαμβάνω την ζωή μου εργαζόμενος με ηρεμία, κρίνοντας τα πάντα στις εκλογές, αποφασίζοντας για το καλύτερο, έστω και εάν την απόφασή μου δεν την πολύ-σέβονται οι κοινωνικοί αντιπρόσωποί μου, και να μπορώ έτσι να απολαμβάνω στην καθημερινότητά μου, όλες τις ιδιαίτερες προσωπικές επιθυμίες μου. Γιατί να συμμετέχω, να διαπληκτίζομαι, να προβληματίζομαι και τελικά χωρίς να είμαι σίγουρος ότι η συμμετοχή μου είναι ωφέλιμη; Και όταν μου λες, ότι η ηθική πειθαρχεία είναι ο υπέρτατος νόμος, τι εννοείς; Και πιστεύεις ότι δεν υπάρχει σήμερα;
Απάντηση: Όποια κοινωνία λειτουργεί με δημοκρατικό πολίτευμα σίγουρα διέπεται από βασικούς νόμους ηθικής. Στην λειτουργία όμως της κοινωνίας καθημερινά παρουσιάζονται δράσεις βασισμένες σε σκέψεις και επινοήματα των ανθρώπων, οι οποίες νομοθετούνται από την πολιτική Αντιπροσωπεία προκειμένου να λειτουργήσουν νόμιμα. Αυτοί οι λειτουργικοί νόμοι, πολλές φορές δεν ανταποκρίνονται στο κοινό αίσθημα δικαίου αλλά νομιμοποιούν δράσεις, οι οποίες αντιτίθενται σε αυτό, με αποτέλεσμα να μην υπηρετούν μια κοινή ηθική συμπεριφορά. Καθιερώνοντας λοιπόν, ως υπέρτατο νόμο την ηθική πειθαρχεία δεν καταστρέφουμε ότι υπάρχει, δεν απαγορεύονται οι δράσεις που δημιουργούνται αλλά όλοι οι νόμοι, οι Διοικητικές και δικαστικές αποφάσεις πρέπει να υπακούουν στην ηθική πειθαρχεία που πρέπει να διέπει όλους τους ανθρώπους και κάθε νόμος ή πράξη να ακυρώνεται ως αντισυνταγματική με την αιτιολογία ότι δεν ανταποκρίνεται στην κοινή ηθική της κοινωνίας.
Όσον αφορά την ηρεμία και την ευτυχία που θέλεις να κατακτήσεις στην καθημερινότητά σου πρέπει να σκεφτούμε πώς θα την κερδίσεις εσύ και κάθε άνθρωπος. Εάν νομίζεις ότι έχεις τους αντιπροσώπους σου στην διαχείριση όλων των θεμάτων της κοινωνίας, οι οποίοι αποφασίζουν μόνοι τους και έρχονται συνήθως σε δύσκολη θέση, γιατί για κάθε θέμα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και συμφέροντα, και υποχρεωτικά επιλέγουν και αποφασίζουν χωρίς εσένα.
Δεν μπορείς λοιπόν, να είσαι πάντα σύμφωνος με τις αποφάσεις και όταν αυτές σε επηρεάζουν αρνητικά αγανακτείς και δεν είσαι ήρεμος και ευτυχής. Είναι λοιπόν, πολύ καλύτερα να συμμετέχεις, να ακούγεται επίσημα η κάθε άποψή σου για κάθε θέμα, γιατί ο καθένας γνωρίζει περισσότερα για τα θέματα που τον απασχολούν. Τότε θα σου δοθούν εξηγήσεις, και αν ακόμη απορρίψουν τις απόψεις σου, θα σου το αιτιολογήσουν και αυτή ακριβώς η αιτιολογία, εάν είναι πλήρης, θα σου δώσει ηρεμία και ευτυχία και ένα επόμενο θέμα σου θα το ολοκληρώνεις με ανάλογο τρόπο και μόνο έτσι κάθε άνθρωπος θα είναι πιο ήσυχος και πιο ευτυχής.
Ερώτηση: Έχω επιφυλάξεις εάν μπορεί να λειτουργήσει ένα σύστημα, στο οποίο να μπορεί κάθε άνθρωπος ή κάθε ομάδα ανθρώπων να εκφράζει την γνώμη της, και η Πολιτεία να ασχολείται με όλες αυτές τις απόψεις και να βγαίνει ηθικό συμπέρασμα και ηθική απόφαση. Δεν είναι λειτουργικά δύσκολο;
Απάντηση: Θα επικεντρώσω την απάντηση αυτή στην οικονομική διαχείριση της κοινωνίας. Καταρχάς, όποιο διοικητικό σύστημα έχει μια κοινωνία, το οργανώνει με τον καλύτερο τρόπο, ώστε οι πολίτες να μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα και ανεπηρέαστα κατά το δυνατόν.
Το δικαίωμα του πολίτη να εκφράζει την γνώμη του μόνος του ή με άλλους μαζί μέσα από απλές ομάδες, επαγγελματικές ή μη ή συλλόγους κλπ, πρέπει η κοινωνία να το κατοχυρώσει. Η γνώμη ή πρόταση των πολιτών πρέπει να είναι τεκμηριωμένη και τα όργανα όμως της πολιτείας ( Δημοτικό Συμβούλιο ή Βουλή του Κράτους ή της Περιφέρειας) επιβάλλεται να τα συζητούν και να απαντούν επίσης τεκμηριωμένα.
Αυτή η βασική αρχή με την ανάλογη οργάνωση της πολιτείας και με απλές διαδικασίες ολοκληρώνει την δημοκρατική λειτουργία μιας πολιτείας και τους πολίτες αυτής. Πέραν όμως του τρόπου λειτουργίας πρέπει να υπάρχουν και θεσμοί απαράβατοι, οι οποίοι με την έγκρισή τους από την κοινωνία θα υποχρεώνουν τον κάθε πολίτη αυτής να τους σέβεται. Ενδεικτικά θα αναφερθούμε σε μια ουσιαστική λειτουργία των οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως η σχέση και η ευθύνη κάθε πράξης, που αφορά τον ιδιοκτήτη ενός αγαθού και τον διαχειριστή αυτού.
Ο ιδιοκτήτης του αγαθού έχει ηθική υποχρέωση, το αγαθό που κατέχει, να λειτουργεί χρήσιμα για την κοινωνία. Ο διαχειριστής της χρήσης του αγαθού αυτού ( άσχετο εάν είναι το ίδιο ή άλλο πρόσωπο) πρέπει να διαχειρίζεται το αγαθό αυτό χρήσιμα για τον ιδιοκτήτη τον ίδιο και την κοινωνία. Είτε το αγαθό είναι ατομικής ιδιοκτησίας είτε αυτό είναι κοινωνικής ιδιοκτησίας, ο ιδιοκτήτης με τον διαχειριστή δεν έχουν σχέση ιδεολογίας, αλλά έχουν σχέση ωφέλιμης λειτουργίας του αγαθού. Θα πρέπει λοιπόν να ξεκαθαρίσουμε, με τον πλέον ηθικό τρόπο, την ευθύνη που έχει ο ιδιοκτήτης, την ευθύνη που έχει ο διαχειριστής ή και οι δυο μαζί.
Τοποθετούμενος λοιπόν, απαντώ με το ερώτημα, εάν σε ένα αγαθό ιδιοκτήτης είναι η κοινωνία, τι ευθύνη έχει στην διαχείριση των αγαθών η ίδια η κοινωνία ή τι ευθύνη έχει ο διαχειριστής, που ορίζει έστω και έμμεσα η κοινωνία; Εάν έχουν ευθύνη και οι δύο, από ποιον και πώς θα αποδοθούν οι ευθύνες ή εάν μπορούν να υπάρχουν προληπτικές προδιαγραφές ή συνεχής έλεγχος? Επειδή η ανευθυνότητα δεν ικανοποιεί το κοινό αίσθημα της ηθικής, για την διαχείριση της οικονομίας, θα πρέπει να τοποθετηθείς τώρα εσύ με την άποψή σου.
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ: Ομολογώ ότι οι απαντήσεις με προβλημάτισαν και με έβαλαν να σκέφτομαι και διαφορετικές απόψεις.
Πρώτα θέλω να σας πω ότι σπούδασα οικονομικά και έχω άποψη, γιατί πέραν από τις σπουδές μου έχω μελετήσει πολλά βιβλία διακεκριμένων οικονομολόγων. Οι απόψεις των οικονομολόγων αναλύουν πώς λειτουργεί ή πώς πρέπει να λειτουργεί ένα σύστημα, το οποίο εκπροσωπεί ένα πολιτικό κόμμα σύμφωνα με τις ιδεολογίες των μελών του. Εδώ δεν συζητάμε για την οικονομική διαχείριση ενός πολιτικού συστήματος. Είμαι ευτυχής, γιατί συζητάμε τον χρήσιμο και ηθικό τρόπο της ατομικής ή κοινωνικής οικονομικής διαχείρισης, ανεξάρτητα την οικονομική δομή που επιβάλλει ο λαός μέσω ενός πολιτικού κόμματος.
Πράγματι, δεν μπορώ να αρνηθώ ότι μια ΗΘΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ πρέπει, νομοθετημένη συνταγματικά, να διέπει κάθε οικονομική πράξη. Επίσης, δέχομαι ότι η διαχείριση ενός οικονομικού οργανισμού ή επιχείρησης δεν είναι θέμα πολιτικό όσο είναι θέμα χρηστής, χρήσιμης και ηθικής διαχείρισης, η οποία πρέπει να διέπεται από Κοινωνική Ευθύνη. Εάν όμως η διαχείριση έχει κακά αποτελέσματα, σημαίνει ότι το κακό έγινε, έστω και αν υπάρχουν πολλοί νόμοι που δεν επιτρέπουν τα κακά αποτελέσματα. Άλλωστε οι διαχειριστές πάντα έχουν δικαιολογημένα ή όχι μια δικαιολογία.
Μάλλον αγαπητέ μου, πρέπει να ολοκληρώσουμε την Δημοκρατία μας στο θέμα της διαχείρισης των οικονομικών δραστηριοτήτων και να προλαβαίνουμε, κατά το δυνατόν, το κακό και συμμετέχοντας να είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Θα παρακαλούσα μάλιστα μια νέα συζήτηση και με άλλους πολίτες για να αναλύσουμε τους Συνταγματικούς Νόμους που θα αποτελούν την Ηθική Πειθαρχεία στην οποία πρέπει να υπακούει κάθε οικονομική δραστηριότητα.