Η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης συνοδεύτηκε από πολλά ψέματα και ενδιαφέρουσες ερμηνείες για την πραγματικότητα
Σωτήρης Παναγιώτης
1 Το ΝΑΤΟ ΕΧΕΙ ΔΕΣΜΕΥΤΕΙ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΝΑ ΜΗΝ ΕΠΕΚΤΑΘΕΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ
ΜΥΘΟΣ
Κανένα από τα κείμενα που διαμόρφωσαν την ευρωπαϊκή ασφάλεια μετά τον Ψυχρό Πόλεμο δεν περιείχε την ιδέα του περιορισμού της ανάπτυξης του ΝΑΤΟ ή του περιορισμού της δυνατότητας ένταξης ορισμένων χωρών. Το αντίθετο μάλιστα. Η Τελική Πράξη του Ελσίνκι (1975), που εξακολουθεί να υπογράφεται από την ΕΣΣΔ, αναγνωρίζει σε όλες τις χώρες «το δικαίωμα να ανήκουν ή να μην ανήκουν σε διεθνείς οργανισμούς». Μετά την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου, η Χάρτα του Παρισιού (1990), που επίσης υπογράφηκε από τη Μόσχα, κατοχυρώνει «την ελευθερία των κρατών να επιλέγουν τις δικές τους ρυθμίσεις ασφαλείας». Και το 1997, η ιδρυτική πράξη της σχέσης μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας αναφέρει ρητά ότι και τα δύο μέρη «θα επιδιώξουν την ευρύτερη συνεργασία μεταξύ των κρατών – μελών του ΟΑΣΕ με στόχο τη δημιουργία ενός κοινού χώρου ασφάλειας και σταθερότητας στην Ευρώπη, χωρίς διχασμό, γραμμές ή σφαίρες επιρροής που περιορίζουν την κυριαρχία οποιουδήποτε κράτους».
2 Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΤΟ ΠΡΩΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟ ΜΠΛΟΚ
ΑΛΗΘΕΙΑ
Οι δυτικοί σύμμαχοι αναγνώριζαν ανέκαθεν την ειδική περίπτωση της Ουκρανίας, τόσο λόγω του μεγέθους της, των στενών οικονομικών και ιστορικών της δεσμών με τη Ρωσία, όσο και λόγω των πυρηνικών της. Το Κίεβο συμφώνησε το 1994 να εγκαταλείψει όλα τα πυρηνικά όπλα με αντάλλαγμα τη δέσμευση της Ρωσίας, των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να «σεβαστούν την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και τα υπάρχοντα σύνορα της Ουκρανίας», σύμφωνα με μνημόνιο που υπέγραψαν οι τέσσερις χώρες. Επιπλέον, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η Δύση ξεκίνησε μια διαφοροποιημένη σχέση με το Κίεβο σε σχέση με άλλες χώρες του σοβιετικού μπλοκ. Ηδη το 1995, στην πρώτη δημόσια μελέτη του ΝΑΤΟ για τη διεύρυνσή του προς τα ανατολικά, μόνο η Ουκρανία και η Ρωσία αναφέρονταν ως οι δύο χώρες με τις οποίες θα πρέπει να ενισχυθούν οι σχέσεις, αλλά με ιδιαίτερο τρόπο.
3 Η ΔΥΣΗ ΕΧΕΙ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΤΗ ΜΟΣΧΑ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΑΛΗΘΕΙΑ εν μέρει
Η εύθραυστη ισορροπία μετά τον Ψυχρό Πόλεμο διαλύθηκε στις αρχές αυτού του αιώνα, όταν η Ουκρανία και άλλες χώρες στη ρωσική τροχιά άρχισαν να απομακρύνονται από τη Μόσχα για να πλησιάσουν τις Βρυξέλλες αναζητώντας όχι τόσο την ασφάλεια που πρόσφερε το ΝΑΤΟ, όσο κυρίως την ευημερία που υπόσχεται η ΕΕ. Οι Δυτικοί έκαναν δύο κινήσεις που ενθάρρυναν αυτή την τάση και προκάλεσαν την αντίδραση του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν: στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Απρίλιο του 2008 στο Βουκουρέστι, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους επέμεινε, παρά τις ευρωπαϊκές αντιρρήσεις, να δώσει μια προοπτική ένταξης στη Βορειοατλαντική Συμμαχία στην Ουκρανία και τη Γεωργία. Ακολούθησε η έναρξη της λεγόμενης ανατολικής εταιρικής σχέσης της ΕΕ το 2009 για την ενίσχυση των εμπορικών δεσμών με την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Λευκορωσία, τη Γεωργία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Η απάντηση του Πούτιν δεν άργησε να έρθει. Στις 8 Αυγούστου 2008, η Ρωσία εισέβαλε σε τμήμα της Γεωργίας.
Το Κρεμλίνο έχει επαναλάβει παρόμοια τακτική σε όλες σχεδόν τις χώρες που εντάχθηκαν στην ανατολική εταιρική σχέση της ΕΕ. «Το 2021, πέντε από τις έξι χώρες της εταιρικής σχέσης εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν παρατεταμένες συγκρούσεις στα εδάφη τους, οι οποίες εμπλέκουν τη Ρωσία σε διάφορους βαθμούς». Η πίεση του Πούτιν οδήγησε σε στρατιωτικοποίηση ολόκληρης της περιοχής, σε σημείο που τέσσερις από τις έξι χώρες με φιλευρωπαϊκό προσανατολισμό κατατάσσονται μεταξύ εκείνων με τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες στον κόσμο σε αναλογία με τον πληθυσμό τους.
4 ΠΑΙΖΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ
ΑΛΗΘΕΙΑ
Οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έφθασαν κοντά στα ρεκόρ τους. Οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ρωσία, είχαν πληγεί τα προηγούμενα χρόνια καθώς οι τιμές κυμαίνονταν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Ιστορικά άλλωστε είναι στενή η σχέση μεταξύ της ανόδου της τιμής και της πρόθεσης της Μόσχας να δράσει πέραν των συνόρων της. Αυτό συνέβη και τον Αύγουστο του 2008 στον πόλεμο με τη Γεωργία και τον Φεβρουάριο του 2014 με την κατάκτηση της Κριμαίας. Η Μόσχα δεν είναι η μόνη που επωφελείται. Ο Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών και οι σύμμαχοί του εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα να σταθεροποιήσουν τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου εάν ενεργήσουν συντονισμένα.
5 Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑΖΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
ΜΥΘΟΣ
Αυτή η ρητορική έχει την προέλευσή της στον ρόλο που είχαν ακροδεξιές ομάδες και άτομα με ανοιχτά ναζιστική ιδεολογία στα πολιτικά τάγματα και ταξιαρχίες που πολέμησαν στις πρώτες μέρες του πολέμου του Ντονμπάς (όπου πολέμησαν, για παράδειγμα, δίπλα σε μουσουλμανικά τάγματα της Τσετσενίας) και στις ταραχές που σημειώθηκαν κατά τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην κεντρική πλατεία του Κιέβου, Μαϊντάν. Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ακροδεξιά επί του παρόντος στερείται κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης στην Ουκρανία. Αυτή η ρητορική από το Κρεμλίνο αγνοεί το γεγονός ότι ορισμένοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι και προσωπικότητες με μεγάλη επιρροή στη χώρα είναι Εβραίοι, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
ΕΛΛΗΝΕΣ – Ο ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΣ ΛΑΟΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ
Η Ουκρανία είναι η μόνη χώρα σήμερα στον κόσμο όπου υπάρχουν ακόμα σημαντικές κοινότητες των Ελλήνων (150.000 περίπου), oι οποίες διατηρούν πλήρη κοινωνική δομή, διαθέτουν «αγροτική ενδοχώρα» και έχουν τη συνείδηση της εντοπιότητας. Σε αντίθεση με τη δυτική ελληνική διασπορά, η οποία είναι πολύ πιο πρόσφατη και έχει «αστικά» χαρακτηριστικά, αυτή που διατηρήθηκε στον χώρο της Σοβιετικής Ένωσης υπήρξε προϊόν ιστορικών διεργασιών που είχαν μεγάλο χρονικό βάθος. Ειδικά οι Έλληνες της Ουκρανίας με μητροπολιτικό κέντρο την Κριμαία. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν την Κριμαία Ταυρίδα σύμφωνα με το όνομα των κατοίκων της, των Ταύρων. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ο Ηρακλής όργωσε αυτή τη γη χρησιμοποιώντας ένα γιγάντιο ταύρο. Αποτελούν τον αρχαιότερο λαό που κατοίκησε στα εδάφη αυτά, πολύ πριν από την έλευση των Τατάρων και των σλαβικών φυλων. Στα τέλη του 5ο αιώνα οι αρχαίοι Έλληνες αποικιστές άρχισαν να εγκαθίστανται κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας. Κάπου εκεί βρισκόταν και η μυθική Κολχίδα από όπου ο Ιάσονας πήρε το χρυσόμαλλο δέρας. Οι λόγοι του αποικισμού είχαν να κάνουν με την αναζήτηση γαιών και ορισμένες από τις αποικίες λειτουργούσαν ως εμπορικοί σταθμοί από και προς τη Μικρά Ασία και άλλες περιοχές της Ελλάδας. Η ελληνική μητρόπολη της περιοχής υπήρξε η χερσόνησος της Κριμαίας. Οι πρώτες ελληνικές εγκαταστάσεις (Παντικάπαιον, Νυμφαίον, Θεοδοσία, Χερσόνησος κ.ά.) δημιουργήθηκαν, κυρίως από Ιωνες, στα τέλη του 7ου – αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα. Η Χερσόνησος θα παραμείνει απρόσβλητη κατά την εποχή των νομαδικών μετακινήσεων που χαρακτήρισαν τον 4ο μ.Χ. αιώνα και θα ενταχθεί στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία έως τον 14ο αιώνα που θα καταληφθεί από τους Τατάρους και θα ενταχθεί στο τουρκικό Χανάτο της Κριμαίας (Qrm Yurtu), που ήταν υποτελές στους Οθωμανούς. Το 1777, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, η Μεγάλη Αικατερίνη διέταξε την εγκατάσταση όλων των Ελλήνων από τη χερσόνησο στη Βόρεια Αζοφική, έτσι έγιναν γνωστοί ως Έλληνες της Αζοφικής. Εκεί θα ιδρύσουν μια νέα πόλη, στην οποία θα δώσουν το όνομα της Παναγίας και θα ονομαστεί Μαριούπολη. Από εκεί και πέρα η ελληνική μητρόπολη της Ουκρανίας θα μεταφερθεί στην περιοχή της Μαριούπολης με 23 ελληνικά χωριά. Στην Οδησσό την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, υπήρχε μία καλά οργανωμένη ελληνική παροικία. Η πόλη είναι συνδεδεμένη με την Ιστορία του Ελληνισμού. Το 1814 ιδρύθηκε στην πόλη η Φιλική Εταιρεία. Την ίδια χρονιά λειτούργησε και το πρώτο ελληνικό σχολείο. Από το 1824 λειτούργησε ελληνικό σχολείο στη Μαριούπολη, ενώ παρόμοιο λειτουργούσε την ίδια εποχή και στο χωριό Μισχάνα. Από τον 18ο έως τις αρχές του 20ου αιώνα, στον Καύκασο μετανάστευαν μαζικά οι Έλληνες από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, κυρίως από την περιοχή του Πόντου. Ανώτερη στρατιωτική σχολή λειτούργησε από το 1775 στη Χερσώνα με διαταγή της Αικατερίνης Β’. Πρόκειται για το Ελληνικό Γυμνάσιο ή Γυμνάσιο των Αλλοδαπών Ομοθρήσκων. Μετά το 1792 μετονομάστηκε σε Σώμα Αλλοδαπών Ομοθρήσκων, με έδρα την Πετρούπολη. Εκλεισε μόνιμα τις πόρτες του το 1796. Σημαντική όμως υπήρξε η ίδρυση της Ελληνοεμπορικής Σχολής, του δεύτερου σπουδαιότερου ιδρύματος της πόλης μετά το λύκειο Richelieu. Στη Μαριούπολη δημιουργήθηκε ο εκδοτικός οίκος “Κολεχτιβιστής”, ο οποίος εξέδιδε την ομώνυμη ελληνόγλωσση εφημερίδα είτε στη δημοτική, είτε στη μαριουπολίτικη διάλεκτο. Το 1928, μόνο στην περιοχή της Μαριούπολης, λειτουργούσαν 39 ελληνικά σχολεία πρώτης βαθμίδας και έξι της δεύτερης με 159 δασκάλους. Η Οκτωβριανή Επανάσταση θα επηρεάσει αποφασιστικά το μέλλον των ελληνικών κοινοτήτων. Κατ’ αρχάς, τα εδάφη τους θα παραδοθούν στους Γερμανούς κατά τη συμφωνία που θα συνάψει μαζί τους ο Λένιν στο Μπρεστ Λιτόφσκ. Ο Λένιν θα επιβάλει την άποψή του συγκρουόμενος με όλη την αριστερά της Επανάστασης και εγκαινιάζοντας έτσι μια σκληρή εσωτερική αντιπαράθεση που θα οδηγήσει στην καταστροφή του επαναστατικού δημοκρατικού μετώπου και την έναρξη της διαδικασίας αυταρχικοποίησης που θα οδηγήσει σύντομα στον ολοκληρωτισμό. Στις περιοχές των Ελλήνων θα αναπτυχθεί ένα αντιγερμανικό αγροτικό αναρχικό κίνημα με πρωτεργάτη τον Νέστορα Μαχνό. Με την ήττα των Γερμανών στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι περιοχές αυτές θα δεχτούν την επίθεση των μπολσεβίκων του Κόκκινου Στρατού. Οι μαχνοβίτες θα ηττηθούν και η περιοχή θα τεθεί υπό την μπολσεβικική εξουσία. Ο εμφύλιος πόλεμος που θα ακολουθήσει, θα συνδυαστεί με τη στρατιωτική επέμβαση της Αντάντ, στο πλαίσιο της οποίας περί τους 23.000 Έλληνες στρατιώτες του Α΄ Σώματος Στρατού υπό τον στρατηγό Κωνσταντίνο Νίδερ θα σταλούν στη Νότια Ουκρανία (Οδησσό και Κριμαία) τον Ιανουάριο του 1919. Θα εμπλακούν σε στρατιωτικές συγκρούσεις με τους μπολσεβίκους και θα αποχωρήσουν οριστικά τέσσερις μήνες αργότερα. Η επέμβαση αυτή είχε κάποιες συνέπειες στα αστικά στρώματα των Ελλήνων, με αποτέλεσμα την έξοδο προς την Ελλάδα των πλέον εύπορων εξ αυτών. Ειδικά από την περιοχή της Οδησσού, θεωρείται ότι μέχρι το 1920 είχαν αναχωρήσει για την Ελλάδα 10.000-12.000 άτομα. Όμως η μεγάλη μάζα του ελληνικού πληθυσμού θα παραμείνει στην περιοχή, θα παρακολουθήσει και θα πάρει μέρος στο πολύ ενδιαφέρον σοβιετικό πείραμα προστατευμένη από την ύπαρξη σημαντικού αριθμού Ελλήνων μπολσεβίκων. Τον 18ο αιώνα εκεί αναπτύχθηκε μία πλούσια εξωστρεφής οικονομική δραστηριότητα που έφερε ευημερία στο ελληνικό στοιχείο. Αυτή συνεχίστηκε και τον 19ο αιώνα, προσελκύοντας και άλλους Ελληνες από το Ιόνιο, το Αιγαίο και τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο προς την περιοχή της νότιας Ρωσίας. Συγκροτήθηκαν κοινότητες ειδικά στα παράλια, όπως αυτές της Οδησσού, της Χερσώνας και του Ταϊγανίου. Μετά το τέλος των ρωσοτουρκικών πολέμων στις ελληνικές κοινότητες θα προστεθούν και μετανάστες από τον μικρασιατικό Πόντο. Το κλίμα αλλάζει μετά τη νίκη των Μπολσεβίκων. Το Δεκέμβριο του 1937, με απόφαση της σταλινικής ηγεσίας η ελληνική μειονότητα στοχοποιήθηκε. Περίπου 30.000 Ελληνες μεταφέρθηκαν στη Σιβηρία. Η ελληνική σοβιετική παιδεία απαγορεύτηκε, τα ελληνικά σχολεία έκλεισαν, τα ελληνικά κομματικά τυπογραφεία καταστράφηκαν, οι αυτόνομες σοβιετικές ελληνικές περιοχές καταργήθηκαν. Εκατοντάδες έχασαν τη ζωή τους έπειτα από δίκες-παρωδία. Με ψευδείς κατηγορίες, εκτελέστηκαν όλοι οι Έλληνες διανοούμενοι, καθώς και χιλιάδες εργάτες και αγρότες ελληνικής καταγωγής. Τότε είναι που αρκετές προνομιούχες οικογένειες εγκαταλείπουν τα σπίτια τους και φεύγουν για την Ελλάδα. Πολλοί Ελληνες άλλαξαν τα ονόματά τους και τα έκαναν ρωσικά για να διασωθούν. Όμως το ελληνικό στοιχείο θα αφήσει τη σφραγίδα του και στο μοίρασμα του κόσμου μετά το τέλος του 2ου παγκόσμιου πολέμου. Ενα από τα χαρακτηριστικά σημεία της Κριμαίας ήταν η περιοχή της Γιάλτας, μια κωμόπολη που το 1900 κατοικούνταν από 10.000 Ελληνες. Το όνομά της είναι ελληνικό, προερχόμενο από τη λέξη “γιαλός”. Στην περιοχή εγκαταστάθηκαν πολλοί πρόσφυγες από τα Βαλκάνια. Βόρεια της Γιάλτας η περιοχή ονομάστηκε Λιβαδειά, και ο Λάμπρος Κατσώνης απέκτησε με τσαρική εντολή μια μεγάλη έκταση γης. Το αρχοντικό που υπήρχε στην ιδιοκτησία του Κατσώνη μετατράπηκε σε ξενοδοχείο υπό την επωνυμία “Λιβαδειά” και σ’ αυτό υπογράφτηκε τον Φεβρουάριο του 1945 η περίφημη συμφωνία της Γιάλτας, με την οποία οι νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μοίρασαν μεταξύ τους τον κόσμο. Εκείνοι που παραμένουν, όμως, παρακολουθούν τη δημιουργία αναγνωρισμένων εθνικών περιοχών εκεί όπου η ελληνική εθνότητα αποτελούσε την πλειονότητα. Στο σύνολό τους τέσσερις αυτόνομες ελληνικές περιοχές σχηματίζονται στη Σοβιετική Ένωση. Στην συνέχεια με την άνοδο στην εξουσία του Νικήτα Χρουστσώφ, οι Έλληνες της Ουκρανίας, όπως και της υπόλοιπης πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αποκτούν σχετική πολιτική ελευθερία. Το κλίμα όμως αλλάζει ριζικά όταν στο τιμόνι της Σοβιετικής Ενωσης βρίσκεται ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ. Σε αντίθεση με αυτό που συνέβη σε άλλες περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, από την περιοχή της Αζοφικής δεν σημειώθηκαν μεγάλες διαρροές προς την Ελλάδα. Στις 25 Ιανουαρίου του 1989 στη Μαριούπολη, ιδρύεται ο πρώτος ελληνικός σύλλογος, με πρωταρχικό σκοπό την αναγέννηση της ελληνικής διαλέκτου της Μαριούπολης και η εκμάθηση της νέας ελληνικής γλώσσας. Την 25η Μαρτίου του ίδιου χρόνου γιορτάζεται για πρώτη φορά η εθνική μας εορτή και ακούγεται ο εθνικός ύμνος. Από το 1992 έως το 2000 στον τοπικό δημοτικό ραδιοφωνικό σταθμό, δυο φορές το μήνα μεταδίδονταν η εκπομπή “Καλησπέρα”. Από το 1992 έως το 1995 στο Ντονέτσκ εκδίδονταν η εφημερίδα “Λόγος”, ενώ από το 1994 άρχισε να κυκλοφορεί η εφημερίδα “Χρόνος” του ελληνικού συλλόγου της Μαριούπολης και το 1996 άνοιξε Ελληνικό προξενείο. Σε μία άτυπη έρευνα που έγινε πρόσφατα, μόνο το 10% μιλάει μέσα στο σπίτι του αποκλειστικά ελληνικά, αν και μία συγκεκριμένη διάλεκτο. Η γλώσσα τους δεν είναι η τρέχουσα νέα ελληνική. Περιλαμβάνει πολλές λέξεις από τα αρχαία ελληνικά που δεν χρησιμοποιούνται ευρέως πλέον στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι το κοτόπουλο το αποκαλούν όρνιθα. Η ελληνική γλώσσα διδάσκεται σε εκατοντάδες παιδιά, ενώ οι έδρες νεοελληνικών σπουδών της Μαριούπολης, του Κιέβου, της Συμφερούπολης και του Λβοφ έχουν εκπαιδεύσει εκατοντάδες δασκάλους της ελληνικής γλώσσας. Στην προηγούμενη σύνθεση του ουκρανικού Κοινοβουλίου υπήρχαν δύο Έλληνες βουλευτές. Τις τελευταίες δεκαετίες η Ομογένεια ξαναβρήκε τα πατήματά της. Πλέον, τους Ελληνες της Ουκρανίας τους συναντά κανείς παντού. Είναι καταστηματάρχες, ακαδημαϊκοί, γιατροί, δάσκαλοι. Στον δημόσιο στίβο, όμως, ξεχωρίζουν αρκετοί Έλληνες πολιτικοί αναλυτές και διανοούμενοι. Εδώ και αρκετό καιρό, όλοι ανεξαιρέτως βρίσκονταν αντιμέτωποι με την απειλή ενός ρωσοουκρανικού πολέμου. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, ο Ελληνισμός χωρίστηκε στα τρία. Οι ελληνικές κοινότητες της Κριμαίας Γιάλτας, Θεοδοσίας, Ευπατορίας, Σεβαστούπολης, Κερτς, Στάρι Κριμ, Τσερνοπόλιε και άλλες εντάχθηκαν στη ρωσική επικράτεια. Δεκάδες ελληνικά χωριά βρέθηκαν να ανήκουν ξαφνικά στη Ρωσία. Αλλα βρίσκονται στη νέα συνοριακή γραμμή. Το 2014 Ουκρανοί ελληνικής καταγωγής σκοτώθηκαν στις πολεμικές συγκρούσεις. Η πολιτική τοποθέτηση των Ελλήνων της Ουκρανίας, όπως είναι φυσικό, δεν είναι ενιαία. Καθένας έχει την προσωπική του άποψη. Στην ερώτηση ποια πλευρά στηρίζουν, η απάντηση διαφέρει. Επισήμως οι εκπρόσωποι των Ελλήνων της Ουκρανίας ταυτίζονται με την επίσημη ουκρανική θέση, την οποία στηρίζει και η Δύση. Μέλη της Ομογένειας, μάλιστα, δηλώνουν έτοιμοι να υπερασπιστούν την ακεραιότητα της Ουκρανίας. Δεν είναι μυστικό, όμως, ότι άλλοι στο παρελθόν είχαν ταχθεί υπέρ της ένταξης στη Ρωσία, ή υπέρ της αυτονόμησης της περιοχής του Ντονμπάς. Σήμερα τα συμφέροντα των Ελλήνων εκπροσωπούνται από 95 ελληνικές κοινότητες σε 21 περιοχές της Ουκρανίας, οι οποίες έχουν ενωθεί στην Ομοσπονδία Ελληνικών Σωματείων Ουκρανίας. Η Μαριούπολη με σχεδόν μισό εκατομμύριο κατοίκους είναι το κέντρο του ελληνισμού, κάτι που μαρτυρεί και το όνομα της πόλης.
Πληροφορίες
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ
Νεφέλη Λυγερού