Επειδή ο θεσμός του κόμματος προσπαθεί να αντικαταστήσει μέσω εκλεγμένων οργάνων,
την άμεση παρουσία των πολιτών στα κέντρα λήψης αποφάσεων και ελέγχου, η δημοκρατική τους συγκρότηση και λειτουργία αποτελεί τον θεμέλιο λίθο του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η πραγματικότητα απογοητεύει. Οι καταστατικοί χάρτες λειτουργίας των κομμάτων δεν αποτελούν ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΑΡΧΩΝ με την κοινωνία των πολιτών, αλλά μια δημοκρατικοφανή κάλυψη της βαθειάς αντιδημοκρατικής και ολιγαρχικής δομής τους. Σε κάθε περίπτωση τα καταστατικά αυτά, αν
δεν εφαρμόζονται επιλεκτικά, ερμηνεύονται και παρερμηνεύονται κατά το δοκούν, ώστε να εξυπηρετούνται τα εκάστοτε συμφέροντα των εσωκομματικών διοικητικών δομών τους.
Η πιο ουσιαστική και αναγκαία κοινωνική παρέμβαση που πρέπει να επιχειρηθεί, προκειμένου να επανέλθουμε στα πλαίσια της Δημοκρατικής τάξης, είναι η θεσμική παρέμβαση στη δομή και λειτουργία των κομμάτων, ως φορέων της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. ΄Ετσι θεσμικά πρέπει να κατοχυρωθούν κανόνες, μερικούς τους οποίους αναφέρουμε παρακάτω:
1. Tα καταστατικά των κομμάτων πρέπει να καταστούν θεσμικά, ως δεσμευτικά έγγραφα λειτουργίας τους και κάθε καταστρατήγησή τους να αντιμετωπίζεται αυστηρά από το πολίτευμα, ως πολιτειακό ολίσθημα.
2. Να αναβαθμιστεί ο ρόλος του «μέλους του κόμματος» και να αναδειχτεί η σοβαρότητά του, καθότι επιτελεί πολιτικό λειτούργημα, ίσης σημασίας με εκείνο οποιουδήποτε εκλεγμένου. Το πολίτευμα πρέπει να εγγυάται και να καθορίζει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των μελών των κομμάτων.
3. Δεν πρέπει να υπάρχουν μέσα στο κάθε κόμμα όργανα που δεν έχουν εκλεγεί με άμεσο τρόπο, τα οποία άλλωστε γιγαντώνουν τη κομματική γραφειοκρατία και την αυθαιρεσία των μηχανισμών. ΄Ετσι τα κόμματα θα αποκτήσουν πιο ευέλικτες δομές.
4. Οι υποψήφιοι για όλα τα αξιώματα ψηφίζονται από τα μέλη και τους δηλωμένους φίλους του κόμματος, οι οποίοι μπορεί να είναι μέλη επάλληλων ή παράλληλων πολιτικών ρευμάτων ή ομάδων. Κάθε ένας από τα μέλη που ψηφίζουν, μπορεί να προτείνει σε Περιφερειακό επίπεδο τρεις υποψήφιους. Μετά τον έλεγχο από το Πρωτοδικείο και αρμόδια του κόμματος επιτροπή, συντάσσεται ο οριστικός
πίνακας των υποψηφίων, οι οποίοι από κοινό πίνακα εκλέγονται. Κάθε μέλος ψηφίζει τέσσερις υποψήφιους για κάθε αξίωμα, ενώ έχει προτείνει τρεις, αλλά η τέταρτη είναι η αδέσμευτη ψήφος και ίσως η πλέον αντικειμενική.
5. Οι υποψήφιοι επιβάλλεται : α) να μην έχουν δικαστεί ή εκκρεμούν δίκες για βαριά πλημμελήματα και κακουργηματικές πράξεις, β) έχουν 8ετή πραγματική επαγγελματική προϋπηρεσία, γ) καταθέτουν όλα τα τυχόν αφανή ή εμφανή περιουσιακά στοιχεία της οικογένειάς των και συγγενών Α΄ βαθμού, με βαριά ποινή και κατασχέσεις μη δηλωθέντος περιουσιακού στοιχείου, δ) δεν δικαιούνται να γίνονται
Υπουργοί ή Κρατικοί Αξιωματούχοι, ε) δεν δικαιούνται να εκλεγούν πέραν των οκτώ (8) ετών
ή το μέγιστο σε τρεις εκλογές, ενώ μπορούν να εργάζονται σε επιτροπές του κόμματος, στ) εκλεγείς βουλευτής αποβάλλεται του αξιώματός του, εάν με δημοψήφισμα ζητηθεί από το λαό με διπλάσιους ψήφους από αυτούς που εκλέχτηκε, ζ) τη διάρκεια της βουλευτικής θητείας δεν μπορεί να δικαιούται δύο επαγγελματικές αποζημιώσεις ή συντάξεις (από το επάγγελμά του και τη βουλευτική του υπηρεσία).
Οι παραπάνω κανόνες προτάθηκαν ενδεικτικά, αλλά ουσιαστικά, γιατί η κρίση των κομμάτων έχει γίνει αισθητά έντονη και εξ’ αιτίας της δημοκρατικής απαξίωσής τους και του παραγκωνισμού τους δημιουργείται μια έντονη τάση στους πολίτες να παρέμβουν σε ένα δημόσιο διάλογο ιδεών και δεν αρκούνται στο δικαίωμα να λένε μόνο ένα «ναι ή όχι». Ο δημοκρατικός μετασχηματισμός των δο-
μών λειτουργίας των πολιτικών σχηματισμών μπορεί να πείσει άμεσα τους πολίτες, για την πραγματική αποκατάσταση της Δημοκρατίας, με αποτέλεσμα την ανόρθωσης της κοινωνίας.